به طور کلی اگر بخواهیم مناسب‌ترین نوع از انواع نمودار را انتخاب کرد:
هر نوع از انواع نمودار مزایای خاص خود را دارد. به عنوان مثال نمودارهای پراکندگی برای نشان دادن روابط بین عوامل یا مفاهیم مختلف سودمند هستند، در حالی که انواع نمودار خطی برای نشان دادن روندها مناسب‌ترند.
مقادیر داده: متغیرهای موجود در نمودار باید مستقیما به واحدهای عددی گروه‌های داده متصل شوند؛
ساختار: اطمینان شود از اینکه که نمودارهای مقایسه‌های واضح و آسانی برای خواندن ارائه می‌دهند. بنابراین باید مجموعه داده‌های خود را بر اساس مقادیر منتخب خود به ترتیب واضحی بچینید؛
شاخص‌ها (ایندیکاتور): شاخص‌ها برای برجسته کردن پروژه‌ها بسیار مهم هستند. برای جلوگیری از جست‌وجوی غیرمستقیم، باید برچسب‌ها را روی خطوط، نوار و بخش‌های مناسب در نمودارها قرار داد؛
رنگ‌ها و محورها: دسته‌بندی‌های رنگ نمودارهای ساده‌تر باشد. در دسته‌های یکسان از همان رنگ در تناژهای متفاوت کمک گرفت. در نمودارها برای محورها یا برچسب‌های یکسان از الگوی رنگی یکسانی استفاده کنید. و اگر نمی‌توانید رنگ‌ها را در نمودارهای چاپی خود به وضوح ببینید، باید رنگ‌های موجود را تغییر دهید.
استفاده از نمودار می‌تواند بررسی اطلاعات و داده‌های پیچیده را ساده‌تر کند. با دیدن یک نمودار به راحتی می‌توان به بسیاری از ویژگی‌های مجموعه‌ای از اطلاعات و داده‌ها پی برد. نمودارها اطلاعات عددی و آماری را به‌صورت منظم نشان می‌دهند.
۱۰ مورد از پرکاربردترین انواع نمودارها:
به طور کلی محبوب‌ترین انواع نمودارها شامل موارد زیر هستند:
نمودارهای ستونی (Column charts)؛ کالم
نمودارهای میله‌ای (Bar charts)؛
نمودارهای دایره‌ای (Pie charts)؛
نمودارهای دوناتی (Doughnut charts)؛
نمودارهای خطی (Line charts)؛
نمودارهای مساحت (Area charts)؛
نمودارهای پراکندگی (Scatter charts)؛ اسکاتر
نمودارهای عنکبوتی یا راداری (Spider/ Radar charts)؛
نمودار گِیج یا عقربه‌ای (Gauge charts)؛
نمودارهای مقایسه‌ای (Comparison charts).
نمودارهای ستونی، از انواع نمودار
نمودارهای ستونی (Column chart) برای مقایسه‌ی حداقل یک مجموعه از نقاط داده مؤثرند. محور عمودی، که به عنوان محور Y نیز شناخته می‌شود، اغلب برای نشان دادن مقادیر عددی استفاده می‌شود و محور X در خط افقی یک دوره یا دسته‌هایی را به نمایش می‌گذارد که مقایسه می‌شوند.
به طور معمول نقاط داده در نمودارهای ستونی در این انواع هستند: گل، درختچه، خوشه‌ای، انباشته و درختی، که با استفاده از این انواع نقاط داده در رنگ‌های مختلف می‌توان روندها را پیدا نمود. نمودار ستونی خوشه‌ای به طور ویژه در نمایش و تجزیه‌وتحلیل چندین مجموعه از داده‌ها سودمند است. با نمودارهای ستونی انباشته، می‌توان درصد خاصی از داده‌های کلی را به سرعت بررسی نمود.
انواع نمودارها - نمودارهای میله‌ای
نمودارهای میله‌ای (Bar chart) یک نوع دیگر از انواع نمودار است و برای مقایسه‌ی مفاهیم و درصد در بین عوامل یا مجموعه‌ی داده‌ها سودمند واقع می‌شوند. کاربران در این نوع از انواع نمودار می‌توانند گزینه‌های متفاوتی را برای پاسخ‌دهندگان خود تعیین کنند، به عنوان مثال فروش سالانه یا سه ماهه. مشاهده می‌کنید که نمودارهای میله‌ای شبیه به نمودارهای ستونی است که در محور X آن قرار دارد.
اگر مطمئن نیستید که چه موقع از نمودارهای میله‌ای استفاده کنید، باید درمورد نوع خاص داده‌های اصلی و ترجیح شخصی خود تصمیم بگیرید. معمولا در مقایسه با انواع دیگر نمودار که در ادامه ذکر می‌کنیم، نمودارهای میله‌ای برای نمایش و مقایسه‌ی مجموعه‌های گسترده‌ی داده‌ها یا اعداد بهترند.
نمودارهای دایره‌ای، از انواع نمودار
نمودارهای دایره‌ای (Pie chart) برای نشان دادن و تفکیک نمونه‌ها در یک بُعد مفیدند. این نمودار به شکل یک دایره است تا رابطه‌ی بین دسته‌های اصلی و زیر مجموعه‌ی داده‌های شما را به نمایش بگذارد. بهتر است هنگام کار با گروه‌های طبقه‌بندی شده‌ی داده‌ها، یا زمانی که می‌خواهید تفاوت‌هایی را بر اساس یک متغیر واحد در بین داده‌ها نشان دهید، از این نوع از انواع نمودار استفاده کنید.
در واقع شما می‌توانید هر گروه داده‌ی نمونه را در دسته‌های مختلف، به عنوان مثال جنسیت یا گروه‌های سنی مختلف، تجزیه کنید. برای پروژه‌های تجاری می‌توانید از نمودارهای نوع دایره‌ای برای نشان دادن اهمیت یک عامل خاص بر دیگر عوامل بهره ببرید. با این حال برای تجزیه‌وتحلیل چندین مجموعه داده‌ی مختلف باید از نمودارهای ستونی کمک بگیرید.
انواع نمودار- نمودارهای دونات یا حلقه‌ای
نمودارهای حلقه‌ای (Doughnut chart) یکی دیگر از انواع نمودار هستند که از نظر مساحت موجود در مرکز برش بسیار به نمودارهای دایره‌ای شباهت دارند. نمودارهای نوع حلقه‌ای دارای چندین مولفه از جمله تقسیم بخش‌ها و معنای قوس یک بخش جداگانه هستند. این نوع از انواع نمودار برای تبیین رابطه بین نسبت گروه‌های مختلف داده مناسبند. کاربران در این حالت می‌توانند بر نسبت برش‌ها با یکدیگر تمرکز کنند. این نوع از انواع نمودار از طریق فضای خالی میانی‌شان جزئیات بیشتری را نسبت به نمودارهای دایره‌ای پوشش می‌دهند.
«نمودار خطی» (Line Chart)، داده‌ها را به عنوان یک سری از نقاط نشان می‌دهد که به خطوط متصل شده‌اند. این نوع نمودار معمولا برای نمایش تغییرات و گرایش‌ها در داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نوع بعدی از انواع نمودار، نمودار خطی (Line chart) است که برای توضیح روند در طی زمان استفاده می‌شود. محور عمودی همیشه مقدار عددی، و محور X عوامل مرتبط دیگری را نشان می‌دهد. نمودارهای خطی را می‌توان با نشانگرها به شکل حلقه، مربع یا شکل‌های دیگر نشان داد.
نمودارهای خطی به اندازه‌ی انواع دیگر نمودارها رنگارنگ نیستند، اما کاربران به‌آسانی می‌توانند روند مجموعه‌ای از داده‌ها را در یک دوره‌ی خاص مشاهده کنند. همچنین با این نوع از انواع نمودار می‌توانید روند چندین گروه داده‌ی مختلف را نیز با یکدیگر مقایسه کنید. مدیران یا رهبران مالی ممکن است از نمودارهای خطی برای اندازه‌گیری و تجزیه‌وتحلیل روندهای بلند مدت در فروش، داده‌های مالی یا آمار بازاریابی استفاده کنند.
نمودارهای مساحتی، از انواع نمودار
نمودارهای مساحتی (Area chart) که یک نوع دیگر از انواع نمودار هستند، بسیار شبیه به نمودارهای خطی‌اند، اما مانند موارد قبلی طرح‌بندی واضحی ندارند. این مورد از انواع نمودار برای نمایش دادن روند در طی یک دوره برای یک یا چند دستهبندی یا تغییرات بین چندین گروه از داده‌ها ایدئال است. نمودارهای مساحتی دارای دو نوع اصلی هستند: نمودار مساحتی انباشته و نمودار مساحتی تکمیل شده. هر دو نوع می‌توانند ماهیت مجموعه داده‌های انتخاب شده شما را نشان دهند.
انواع نمودار - نمودارهای پراکندگی
نوع بعدی از انواع نمودار، نمودارهای پراکندگی (Scatter chart) هستند که برای تحلیل چگونگی قرارگیری اهداف مختلف در اطراف موضوع اصلی و ابعاد مختلف آن‌ها، بیشترین کاربرد را دارد. به عنوان مثال شما می‌توانید به سرعت انواع محصولات را بر اساس بودجه و قیمت‌های فروش مقایسه کنید. نمودارهای پراکندگی مولفه‌های مختلفی دارند: نشانگرها، نقاط و خطوط مستقیم. همه‌ی این مولفه‌ها می‌توانند واحد داده‌های متفاوتی را نشان داده و به هم مرتبط کنند. شما می‌توانید نمودار پراکندگی را فقط با نشانگرها یا خطوط ترسیم کنید. به طور کلی نشانگرها برای نقاط داده‌ی کوچک و خطوط برای نقاط داده‌ی بزرگ بهتر هستند.
این نوع از انواع مختلف نمودار دارای نقاط مشابهی با نمودارهای خطی هستند، زیرا هر دو از محورهای عمودی و افقی برای نشان دادن نقاط داده‌ی مختلف استفاده می‌کنند. اما نمودار پراکندگی همچنین می‌تواند میزان تفاوت یک متغیر را با دیگری نشان دهند که به عنوان همبستگی شناخته می‌شود. همبستگی‌ها می‌توانند مثبت، منفی یا برابر با صفر باشند. به عنوان مثال میانگین مثبت به این معناست که داده‌ها در بیشتر اوقات به طور همزمان بر اساس زمان افزایش می‌یابند.
نمودارهای عنکبوتی یا رادار، از انواع نمودار
نمودارهای عنکبوتی (Spider chart) که یکی دیگر از انواع نموار هستند، به عنوان نمودارهای وب، ستاره‌ای یا نمودارهای قطبی نیز شناخته می‌شوند. اگر مجموعه‌ی بزرگی از گروه‌های مختلف داده دارید، استفاده از نمودارهای عنکبوتی بهتر از نمودارهای ستونی به حساب می‌آید. نمودار رادار در بین انواع نمودار دوبعدی برای نمایش چندین گروه داده برای حداقل سه متغیر در محورها مفید است.
مدیران منابع انسانی معمولا برای بررسی الگوی مهارت گروه‌های مختلف کارمندان و عملکرد شغلی آن‌ها از این نوع از انواع نمودار استفاده می‌کنند. علاوه بر این مدیران محصول در آی‌تی (IT) یا سازمان‌های تجاری نیز می‌توانند از چنین نمودارهایی برای مقایسه‌ی محصولات مختلف از منظر طیف گسترده‌ای از ویژگی‌ها استفاده کنند، مانند نشان دادن مجموعه‌ای از وسایل برقی مختلف هوشمند بر اساس کیفیت، باتری، ظاهر و پردازنده‌های آن‌ها به گونه‌ای که مصرف‌کنندگان بتوانند به‌راحتی و به‌سرعت بهترین گزینه را بر اساس اولویت‌های خود برگزینند. در ادامه به چند مورد دیگر از انواع نمودار می‌پردازیم.
انواع نمودارها - نمودار گیج یا عقربه‌ای
عوامل درنمودار گیج (Gauge) به عنوان مقدارهای مجزا نشان داده می‌شوند. چنین شاخص‌هایی معمولا از رنگ قرمز برای پیام اشتباه یا سبز برای موارد صحیح استفاده می‌کنند. این نوع از انواع نمودار برای نمایش چند شاخص کلیدی عملکرد (KPI)، به ویژه برای برنامه‌های تجاری، ایدئال هستند. بنابراین این نوع از انواع نمودار معمولا توسط مدیران یا کارفرمایان برای تکالیف جاری استفاده می‌شود.
مزیت اصلی نمودارهای گیج، نشان دادن میزان پیشرفت در یک هدف است و با نشان دادن عاملی مانند KPI ؛ با ارزیابی تک‌موردی جزئیات را به گونه‌ای آشکار می‌کند که درک آن آسان باشد. با این حال یکی از نقاط ضعف این نوع از انواع نمودار محدودیت آن در نشان دادن بیش از یک نقطه داده است. در این حالت نمودار ستونی انتخاب بهتری محسوب می‌شود.
انواع نمودار نمودارهای مقایسه‌ای
نمودارهای مقایسه‌ای (Comparison charts)، که به عنوان نمودارهای خوشه‌ای نیز شناخته می‌شوند، به طور معمول برای مقایسه‌ی حداقل دو شی، واحد یا گروه‌های داده استفاده می‌شوند. این نمودار می‌تواند مقایسه‌ای بصری از جزئیات کیفی و کمی بین دو یا چند چیز ارائه دهد. نمودارهای مقایسه‌ای انواع مختلفی دارند، از جمله مقایسه‌ی بین مؤلفه‌ها، موارد، سری‌های زمانی، همبستگی‌ها و توزیع فراوانی‌ها. هدف اصلی نمودارهای مقایسه‌ای نشان دادن نمایی کلی از احتمالات در شرایط مختلف است.
مثالی برای استفاده از نمودارهای مقایسه‌ای
نمودارهای مقایسه‌ای در مباحث تحقیق و فرایند تصمیم‌گیری برای موضوعات تجاری و علمی نقش پررنگی ایفا می‌کنند. تصمیم‌گیرندگان سازمان‌های بزرگ‌تر ممکن است برای تجزیه‌وتحلیل پیشرفت گروه‌های داده‌های مختلف و داده‌های رقبا در طی زمان، به مقایسه‌ی جامع و با جزئیات بیشتر نیاز داشته باشند.
نمودار ناحیه‌ای
«نمودار ناحیه‌ای» (Area Chart)، بر پایه نمودار خطی است. بنابراین، کارکرد آن‌ها کاملا مشابه است. یک نمودار سطحی، برای نمایش نمایش داده‌های کمی به صورت گرافیکی با ترسیم نمودار نقاط داده و اتصال آن‌ها به یکدیگر در بخش‌های خطی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نمودار جعبه‌ای
«نمودار جعبه‌ای» (Box Plot)، معمولا برای تصویر کردن گروهی از داده‌های عددی با کمک چارک‌های آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نمودار جعبه‌ای، معمولا از برخی شاخص‌های پراکندگی برای نمایش تنوع داده‌های بیرون از چارک‌ها استفاده می‌شود.
نمودار بافت‌نگار
«نمودار بافت‌نگار» (Histogram) به طور گسترده برای نمایش توزیع داده‌های عددی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر میله در نمودار هیستوگرام یا بافت‌نگار، نمایشگر داده‌های توزیع شده در یک دسته کوچک، یک طیف پیوسته از داده‌ها و یا تکرار برای نقاط داده خاصی است.
نمودار چگالی
نمودار چگالی (Density Plot) بصری‌سازی توزیع داده‌ها در یک دوره پیوسته را انجام می‌دهد. قله‌های نمودار چگالی منعکس کننده تمرکز مقدارها در بازه‌ها است.
علاوه بر آنچه بیان شد، باید متذکر شد که نمودار جعبه‌ای هم در حالتی که متغیرها دارای ترتیب هستند و هم در حالتی که فاقد ترتیب باشند، قابل استفاده است. در ادامه، نگاهی به سمت راست نمودار انداخته می‌شود. نقطه آغاز مشابه است و این پرسش مطرح می‌شود که آیا بیش از یک متغیر وجود دارد؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد، به سمت راست نمودار رفته و به پرسش‌های دیگر باید پاسخ داد. اگر ویژگی‌ها مشابه نباشند، چه داده‌ها مرتب شده باشند و چه نباشند، به سمت چپ اینفوگرافیک حرکت می‌شود. در صورتی که داده‌ها مرتب نشده باشند، باید از نمودار «نقطه‌ای» (Scatter Plot) استفاده شود. اگر داده‌ها مرتب شده باشند، باید از نمودار نقطه‌ای یا ناحیه‌ای استفاده شود.
نمودار نقطه‌ای
«نمودار نقطه‌ای» (Scatter Plot یا Scattergram) نوعی از نمودار است که از مختصات دکارتی برای نمایش مقدار دو متغیر متداول برای مجموعه داده استفاده می‌کند. در این مورد، داده‌های ارائه شده به صورت مجموعه‌ای از نقاط ارائه می‌شوند.
نمودار نقطه‌ای متصل
نمودار نقطه‌ای متصل، بسیار شبیه به نوع قبلی بیان شده در بالا است. تنها تفاوت این دو در آن است که در این نمودار نقاط به یکدیگر متصل شده‌اند. در ادامه، نگاهی دقیق‌تر به مواردی انداخته خواهد شد که در آن‌ها، ویژگی‌ها مشابه هستند. گام بعدی تصمیم‌گیری پیرامون این است که آیا متغیرها دارای ویژگی سلسله مراتبی هستند؟ اگر پاسخ به این پرسش مثبت است، «نمودار سانکی» (Sankey Diagram) و «نمودار ون» (Venn Diagram) دو گزینه قابل استفاده محسوب می‌شوند.
نمودار سانکی
نمودار سانکی متعلق به دسته نمودارهای جریان است. این نوع از نمودارها از جهت‌نماها برای نمایش مقدار جریان به ترتیب، استفاده می‌کنند.
نمودار وِن
«نمودار ون» (Venn Diagram)، با عناوین دیگری همچون «مجموعه اولیه» (Primary Set) و (نمودار منطقی) (Logical Diagram) نیز نامیده می‌شود. از این نمودار، برای نمایش همه روابط منطقی موجود بین مجموعه متناهی از چندین مجموعه داده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نمودار، عناصر به صورت نقاطی در صفحه و مجموعه‌ها به صورت مناطقی هستند.
اگر هیچ ویژگی سلسله مراتبی در متغیرها وجود نداشته باشد، مسیر روی اینفوگرافیک به سمت چپ رفته و پرسش‌هایی پیرامون ترتیب داده‌ها مطرح می‌شود. اگر متغیرها دارای ترتیب نیستند، گزینه‌های قابل استفاده «نمودار حرارتی» (Heatmap)، «نمودار درختی» (Treemap)، «نمودار میله‌ای انباشته» (Stacked Bars) و «نمودار دایره‌ای» (Pie Chart) خواهند بود. اگر متغیرها دارای ترتیب باشند، «نمودار ناحیه انباشته» (Stacked Area Chart) و «نمودار خطی پشته‌ای» (Stacked Line Chart) قابل استفاده هستند.
نمودار حرارتی
نمودار حرارتی، یک ارائه گرافیکی از داده‌ها است که در آن، مقادیر مجزا درون ماتریس با رنگ‌ها نمایش داده می‌شوند. مقادیر بزرگ‌تر، با پیکسل‌های تیره و مقادیر کوچک‌تر با رنگ‌های روشن‌تر نمایش داده می‌شوند.
نمودار درختی
نمودار درختی، داده‌ها را به شکل مستطیل‌هایی در سایز‌های کوچک‌تر و بزرگ‌تر نمایش می‌دهد. اندازه هر مستطیل نشان می‌دهد که به یک مجموعه تعلق دارد و یا به یک زیر مجموعه.
میله‌ای انباشته
در صورت استفاده از نمودار میله‌ای انباشته، بخشی از داده‌ها تنظیم و یا انباشته می‌شوند (میله‌های افقی، میله‌های عمودی یا ستون‌ها) که نشانگر کل میزان داده‌های شکسته شده در زیربخش‌ها هستند. بخش‌های مساوی در هر نمودار به طور مشابه رنگ می‌شوند.
نمودار دایره‌ای
نمودار دایره‌ای، یک گراف آماری مدور است که بخش‌ها و برش‌هایی دارد که نشانگر نسبت داده‌ها هستند. طول کمان در هر بخش، نشانگر مقدار کمی آن بخش است.
بررسی و شناسایی علل به وجود آمدن آن مسئله پرداخت. برای پاسخ به سوال فوق، ابزار مفیدی به نام نمودار استخوان ماهی (Fish Bone) که البته به نمودار ایشیکاوا نیز معروف است وجود دارد که به شناسایی و تعیین علل ریشه‌ای بروز مسئله کمک شایانی می‌کند.
نمودار استخوان ماهی، ابزاری برای ترسیم گرافیکی انواع علت‌های کوچک و بزرگی است که دست به دست یکدیگر داده و یک مشکل یا مسئله را به‌وجود می‌آورند (یا آن را تشدید می‌کنند).
این نمودار معمولاً به صورت یک خط افقی با تعدادی خط شیب‌دار کوچک‌تر ترسیم می‌شود به خاطر شکلش، به نمودار استخوان ماهی یا Fishbone Diagram مشهور است.
تکنیک حل مسئله استخوان ماهی می‌تواند در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:
شناسایی دلایل احتمالی یک مشکل
جلوگیری از تکرار مجدد مشکلات
توسعه محصولات/ افزایش خروجی‌ها
اطمینان از هم راستایی اصلاحات در جهت حل مسئله
راهنمای عملی استفاده از نمودار استخوان ماهی
به‌کارگیری مدل استخوان ماهی برای حل مسئله ساده است. برای ترسیم این نمودار و حل مسئله بر اساس استخوان ماهی ایشیکاوا، مراحل مختلفی بیان شده است. همه راهنماهای موجود از این مدل، با چند گام کمتر یا بیشتر، بر یک اساس قرار گرفته‌اند. در این راهنمای عملی، مدل استخوان ماهی را در ۵ مرحله شرح می‌دهیم:
شناسایی مسئله
طوفان فکری برای دلایل اصلی
افزودن زیرشاخه‌های بیشتر
اولویت‌بندی و تجزیه و تحلیل
حل مسئله
در ادامه هر مرحله را به‌صورت عملی و کاربردی توضیح می‌دهیم :
نمودار استخوان ماهی را می‌توان یک‌نفره یا به‌صورت گروهی ترسیم کرد. البته به‌طور معمول توصیه می‌شود روش استخوان ماهی را در قالب گروه به کار بگیرید، چون می‌توانید با استفاده از طوفان فکری، همه اجزای مسئله را به‌طور کامل و موشکافانه بررسی کرده و به بهترین راه‌حل برای مسئله برسید. ابتدا مسئله را شناسایی کرده و آن را تعریف می‌کنیم. بعد هم آن را در دایره‌ای سمت راست برگه کاغذ می‌نویسیم.
خط مستقیمی به‌سمت چپ برگه می‌کشیم. این خط همان ستون فقرات ماهی است. برای ترسیم استخوان‌های ماهی هم، خطوط موربی با زاویه ۴۵ درجه نسبت به ستون اصلی می‌کشیم. هریک از استخوان‌های ماهی را که در واقع علت‌های اصلی مسئله هستند، با طوفان فکری بررسی می‌کنیم. جلوی هر خط موربی، یکی از دلایل اصلی را می‌نویسیم که منجر به بروز مسئله شده است.
اگر لازم شد، می‌توانیم تیغ‌های ریزتر دیگری هم به استخوان‌های ماهی اضافه کنیم. در هرکدام از این زیرشاخه‌ها، اجزای بیشتری از علت بروز مسئله را نوشته و بررسی می‌کنیم. این روند افزودن زیرشاخه به استخوان‌های ماهی را تا جایی ادامه می‌دهیم که نیاز باشد. در مرحله بعد می‌توانیم آن‌ها را اولویت‌بندی کرده و علت‌هایی که اهمیت کمتر یا بیشتری دارند، عقب و جلو کنیم.
حالا علت‌ها را اولویت‌بندی می‌کنیم. علت‌هایی که دارای پیچیدگی کمتری هستند، نزدیک به سر ماهی، و علت‌هایی که دارای پیچیدگی بیشتری هستند، نزدیک به دُم ماهی می‌نویسیم. بعد هم نوبت به تجزیه و تحلیل استخوان‌ها و تیغ‌ها می‌رسد. در این مرحله باید علت‌هایی را انتخاب کنیم که از بقیه مهم‌تر هستند. هنگام حل مسئله، توجه بیشتری به آن‌ها می‌کنیم.
بعد از اولویت‌بندی و دستهبندی، به رفع عوامل بروز مسئله بر مبنای اولویت می‌پردازیم تا در نهایت با رفع همه عوامل بروز مسئله، بتوانیم مسئله اصلی را هم حل کنیم. البته بررسی و حل همه علت‌های بروز مسئله اصلی، زمانی قابل‌انجام است که مسئله کوچک و ساده باشد. اگر مسئله موردنظر بزرگ و پیچیده باشد، علت‌های آن هم زیاد و پیچیده‌تر می‌شوند. در چنین شرایطی اگر علت‌ها را با مدل استخوان ماهی شناسایی کرده باشیم، استخوان‌های فراوانی خواهیم داشت که هرکدام نشان‌دهنده یکی از علت‌های مسئله هستند. بنابراین از نظر منابع زمانی و امکانات موجود، دیگر قادر به بررسی و حل همه آن‌ها نیستیم. پس باید طوری علت‌ها را اولویت‌بندی کنیم که با توجه به منابع موجود، بتوانیم مسئله اصلی را حل کنیم.
